Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej

Podsumowanie VI Konferencji PTPPd, 12-13.09.2015

2015-10-17

W dniach 12-13 września 2015 r. odbyła się VI Konferencja Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychodynamicznej pod nazwą „Psychodynamiczne leczenie narcystycznych zaburzeń osobowości”.

To wydarzenie będące wynikiem nawiązania dialogu merytorycznego z Instytutem Zaburzeń Osobowości w Nowym Jorku oraz owocem półtorarocznych przygotowań odbiło się szerokim echem w środowisku psychoterapeutów (nie tylko psychodynamicznych), co miało przełożenie na bardzo duża liczbę uczestników tj. 1110 osób, w tym gości zagranicznych z Hiszpanii, Holandii, Włoch, Francji, Austrii, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Kanady, Danii, Słowenii oraz Litwy.

Nie ma wątpliwości, iż tak dużą popularnością i zainteresowaniem cieszyła się ta Konferencja zarówno ze względu na przybycie znamienitych gości: prof. Otto Kernberga oraz prof. Franka Yeomansa, jak i ze względu na jej merytoryczną wartość.

Tradycyjnie Komitet Programowy tworzyli: Janusz Kitrasiewicz i Piotr Drozdowski wraz z Maciejem Pileckim oraz Maciejem Wilkiem. Nad przygotowaniem, organizacją oraz przebiegiem Konferencji czuwała przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego, Maria Bazan, przy wsparciu Pawła Glity, Katarzyny Gwóźdź, Konstancji Lewińskiej – Dudek, Marcina Makulskiego oraz Katarzyny Starowicz. Dzięki zaangażowaniu oraz ciężkiej, długotrwałej pracy tych osób i wspierających ich wolontariuszy, możliwym stało się sprawne przeprowadzenie tak dużego przedsięwzięcia.

Konferencję uroczyście otworzył Prezes Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychodynamicznej Maciej Wilk, wyrażając nadzieję, iż to dwudniowe wydarzenie przebiegnie sprawnie organizacyjnie i będzie okazją do merytorycznej dyskusji oraz refleksji. Po krótkim i treściwym wstępie, nastąpiło uroczyste odśpiewanie „Sto lat” dla prof. O. Kernberga z okazji rocznicy urodzin, po czym rozpoczęła się intensywna dwudniowa część merytoryczna. Całość programu Konferencji podzielona została na cztery następujące sesje:

Sesja I:

• Fenomenologia narcystycznych zaburzeń osobowości i poziomy narcystycznego zaburzenia osobowości ze strukturalnego punktu widzenia.
• Podejście teorii relacji z obiektem w rozumieniu narcystycznych zaburzeń osobowości – skoncentrowanie na patologicznym, wielkościowym Self.
• Kontynuacja podejścia teorii relacji z obiektem i wewnętrzne modele przywiązania a narcystyczne zaburzenia osobowości.

Sesja II:

• Przegląd technik TFP cz.1
• Przegląd technik TFP cz.2
• Taktyki cz.1 – Ustanawianie kontraktu leczenia z pacjentem z narcystycznym zaburzeniem osobowości.
• Film: Ustanawianie kontraktu.

Sesja III:

• Miłość i seksualność w przeniesieniu
• Taktyki cz.2: Komplikacje w leczeniu.
• Antyspołeczne zaburzenie osobowości.

Sesja IV:

• Niższy poziom narcystycznego zaburzenia osobowości.
• Prezentacja zapisu sesji terapeutycznej z dyskusją.

Powyższemu programowi Konferencji i różnorodności form przekazu zawdzięczamy zapoznanie się zarówno z teoretycznymi podstawami, jak i praktycznymi aspektami leczenia patologii narcystycznej. Pierwszy dzień zaczął się od wprowadzenia do strukturalnego modelu zaburzeń osobowości O. Kernberga oraz przypomnienia teorii relacji z obiektem i jej odniesienia do narcystycznych zaburzeń osobowości, co było pewnego rodzaju intelektualną rozgrzewką, ale i pozwoliło na usystematyzowanie i ugruntowanie wiedzy dotychczas przyswajanej z literatury. W drugiej części dnia przedstawiona została zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i praktycznym poprzez prezentację nagrania filmu obrazującego fragment sesji, psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu (TFP), jako metoda leczenia z wyboru pacjentów z narcystycznymi zaburzeniami osobowości. W tej części zdaje się, iż najbardziej wyraziste i wzbudzające zainteresowanie i poruszenie było bardzo precyzyjne, bardzo jasno określone i dopracowane ustalanie kontraktu i jego bardzo widoczne osadzenie w realności. Można by ulec wrażeniu, iż bardziej istotne niż zmiany wewnątrzpsychiczne stawać by się miały zmiany zewnętrzne. W tej kwestii prof. Kernberg miał jasne stanowisko, iż to skupienie na zewnętrznym funkcjonowaniu pacjenta ma dwa zadania: służyć poznaniu jego obrazu świata oraz ma wspomóc go w funkcjonowaniu w obszarach zawodowym, osobistym i społecznym. Na ile to skupienie na rzeczywistości oddali jednak od świata wewnętrznych obiektów pacjenta pozostaje pytaniem bez odpowiedzi. Być może wyjaśniającym mogłoby być z kolei stwierdzenie prof. Yeomansa, iż w trakcie zawierania i ustalania kontraktu nie obowiązuje zasada neutralności terapeuty, w takim kształcie jak już od momentu rozpoczęcia psychoterapii opartej na przeniesieniu (TFP). Dzień ten zakończyła tradycyjna już lampka wina.

To, co przewijało się drugiego dnia podczas porannej sesji, to odniesienie do przedstawionego podczas prezentacji teoretycznych stanowiska, iż już u dzieci, a z pewnością u młodzieży można podejmować się diagnozy zaburzeń osobowości, w tym narcystycznej i antyspołecznej. Wzbudziło to poruszenie i żywą dyskusję kontynuowaną podczas przerwy. W tej części profesorowie Kernberg i Yeomans część wystąpienia poświęcili także tematowi przeciwprzeniesienia, zwłaszcza w przypadku antyspołecznych zaburzeń osobowości, gdzie podkreślali rolę niezależnej oceny zewnętrznej, wspierającej w diagnozie różnicowej i ocenie rokowania leczenia. Podczas ostatniej części tej Konferencji mieliśmy okazję zobaczyć naszych gości w roli superwizorów podczas prezentacji zapisu sesji terapeutycznej dokonanej przez Katarzynę Poniatowską – Leszczyńską. Ta próbka pracy superwizyjnej potwierdziła spójność, uważność i skupienie na technikach i taktykach w prezentowanej metodzie leczenia, a także na dogłębnej analizie relacji przeniesieniowej.

Podsumowując to wielkie przedsięwzięcie jakim była tegoroczna Konferencja, nie można nie wspomnieć także o pierwszym sporym sukcesie wydawniczym, jakim było ukazanie się na Konferencji wydanej przez Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej książki pt. „Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu w leczeniu zaburzeń osobowości borderline. Podręcznik kliniczny” autorstwa J. Clarkina, O. Kernberga, F. Yeomansa, będącej wydawniczą nowością nie tylko w Polsce, ale i na świecie. A także o ukazaniu się kolejnego, drugiego numeru rocznika Psychoterapii Psychodynamicznej w Polsce obfitego zarówno w artykuły przybliżające teoretyczne podwaliny pracy psychoterapeuty, jak i w prezentacje przypadków.

Na koniec nie można nie wyrazić podziwu dla Komitetu Organizacyjnego i wolontariuszy za tak sprawny przebieg Konferencji, przy tak licznych uczestnikach, jednocześnie żywiąc nadzieję, iż tak wysoki poziom stanie się standardem naszych spotkań, czego zapewne będziemy mogli z przyjemnością doświadczyć podczas kolejnej konferencji, na którą już teraz możemy zaprosić do Centrum Kongresowego w Krakowie w roku 2017.
A jako słowa zamykające to podsumowanie należy życzyć każdemu psychoterapeucie psychodynamicznemu tak dużego i żywego zaangażowania, zarówno intelektualnego, jak i emocjonalnego w pracę, jaki przedstawili nasi goście.

W imieniu Zarządu Głównego PTPPd

Patrycja Staniszewska